ΣΥΝΟΨΗ ΘΕΜΑΤΟΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ
Τίτλος: Αξιολόγηση και ενίσχυση των πολιτικών διαχείρισης των ελασμοβράγχιων στη Μεσόγειο
Επιβλέπων: Δημήτριος Κ. Μουτόπουλος
Περίληψη
Τουλάχιστον το 50% των ειδών βάτων και καρχαριών που εντοπίζονται στη Μεσόγειο απειλείται με εξαφάνιση με κύρια αιτία την υπεραλίευση, η οποία σε συνδυασμό με τα χαρακτηριστικά ζωής αυτών των ειδών (μεγάλο μέγεθος, χαμηλοί ρυθμοί αναπαραγωγής, αργή ανάπτυξη, γεννητική ωρίμανση και γονιμότητα) έχει φέρει τους πληθυσμούς τους σε ιδιαίτερα δύσκολη κατάσταση. Η παρούσα διδακτορική διατριβή στοχεύει στην κατάθεση στοχευμένων προτάσεων που θα βελτιώσουν την προστασία των ελασμοβράγχιων στη Μεσόγειο. Η προσέγγιση του θέματος θα γίνει τόσο με ποσοτικούς όσο και με ποιοτικούς δείκτες, ώστε να αναδειχθούν οι μηχανισμοί προσέγγισης και επίλυσης των προβλημάτων, αλλά και πρόβλεψης διαχειριστικών πολιτικών. Στο πλαίσιο αυτό οι πυλώνες ανάπτυξης της διατριβής εδράζονται στη(ν) (α) ανασκόπηση της υπάρχουσας γνώσης σχετικά με τα είδη των ελασμοβράγχιων που εντοπίζονται στη Μεσόγειο, (β) στη διερεύνηση της αλιευτικής πίεσης ανά τύπο αλιείας και περιοχή μέσα από δειγματοληψίες πεδίου σε αλιευτικά λιμάνια και ιχθυόσκαλες της ελληνικής επικράτειας και (γ) κατασκευή μιας τυπολογίας της ισχύουσας νομοθεσίας ανά χώρα της Ε.Ε. και ανάπτυξη προτάσεων για τη βελτίωση σε εθνικό και μεσογειακό επίπεδο. Παράλληλα, μέσω ειδικά σχεδιασμένου ερωτηματολογίου, θα διεξαχθεί μια μεγάλη χωρική έρευνα-συζήτηση επί των προβλημάτων-προτάσεων για τη διαχείριση των ελασμοβράγχιων στις ελληνικές θάλασσες. Σκοπός της δράσης αυτής είναι η ενεργοποίηση των μηχανισμών συμμετοχικότητας στη διοίκηση και στον έλεγχο της αλιείας από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (επαγγελματίες αλιείς, κατοίκους παράκτιων περιοχών, αρμόδια υπουργεία και ελεγκτικοί μηχανισμοί).
–
ΣΥΝΟΨΗ ΘΕΜΑΤΟΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ
Τίτλος: Παραβατικότητα αλιείας, Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές και Οικοσυστημική διαχείριση
Επιβλέπων: Δημήτριος Κ. Μουτόπουλος
Περίληψη
Προτάσεις αναθεώρησης της νομοθεσίας για την ερασιτεχνική αλιεία, ώστε να ληφθεί υπόψη η διαφορετικότητα των οικοσυστημάτων και ο βαθμός της ανθρωπογενούς παρέμβασης σε αυτά, καθώς είναι δυνατό να αποτελούν την ύπαρξη «ευαίσθητων σημείων» για τα υπό εκμετάλλευση είδη. Αναθεώρηση των χωρικών απαγορεύσεων, έτσι ώστε να υπάρχει μια περιοχή η οποία θα λειτουργήσει ως «αποθηκευτικός χώρος». Παράλληλα, θα αξιολογηθούν οι υπάρχουσες ΘΠΠ καθώς και οι χρονικοί περιορισμοί προκειμένου να διαπιστωθεί τυχόν επέκταση ή κατάργησή τους.
Παρουσία μιας πανοπλίας διαχειριστικών μέτρων της άσκησης της αλιείας (επαγγελματικής και ερασιτεχνικής) με προτάσεις προς τις κατά τόπους λιμενικές αρχές, τη ΔΕΛΑΛ και τους επαγγελματίες και ερασιτέχνες αλιείς, για τη μείωση του ανταγωνισμού ανάμεσα στις δυο αυτές κατηγορίες αλιέων, αλλά και ανάμεσα στις κατηγορίες των επαγγελματιών αλιέων (μηχανότρατες, γρι-γρι και παράκτια αλιεία).
Ενεργοποίηση των υπεύθυνων φορέων για την αστυνόμευση και εφαρμογή των κανονισμών (Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής) και επανεξέταση της διαδικασίας ελέγχων. Η ύπαρξη μιας ικανής μάζας ατόμων για την αστυνόμευση και τον έλεγχο από τα αρμόδια όργανα ίσως να αποτελεί την αρχική προϋπόθεση για τη διαφύλαξη των θαλάσσιων αποθεμάτων.
Περίληψη: Η ραγδαία αυξανόμενη ζήτηση ψαριών και η υψηλή ανθρωπογενής πίεση ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες που οδήγησαν στα αποθέματα άγριων ψαριών να μειωθούν (FAO, 2016). Η Ουκρανία δεν αποτελεί εξαίρεση. Το θαλάσσιο απόθεμα υπέφερε από διάφορες αλλαγές που σχετίζονται με ανθρώπινες δραστηριότητες (Oguza & Gilbert, 2007; Daskalov, et al., 2007; Kideys, 2002). Δεκαετίες κυβερνητικών προσπαθειών για τη ρύθμιση της αλιείας ή για την αναγέννηση της βιομηχανίας υδατοκαλλιέργειας δεν είχαν επιτυχία. Η ιχθυοκαλλιέργεια που ανερχόταν σε 136.500 τόνους το 1990, μειώθηκε σταθερά μετά την αποσύνθεση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 (Υπηρεσία Στατιστικής της Ουκρανίας, 2019), φθάνοντας σε μόλις 12.667 τόνους πρόσφατα (2019). Λόγω της επ΄ακόλουθης οικονομικής κρίσης κατά την περίοδο του μετασχηματισμού της αγοράς, η γεωργία έγινε οικονομικά μη βιώσιμη. Το κόστος πρώτων υλών και ενέργειας που απαιτείται για τη γεωργία αυξήθηκε σημαντικά. Η αγοραστική δύναμη των οικιακών καταναλωτών επίσης μειώθηκε δραστικά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Χωρίς κυβερνητική υποστήριξη και έλλειψη ευκαιριών για τη δημιουργία επαρκούς κεφαλαίου κίνησης, πολλές εκμεταλλεύσεις αναγκάστηκαν να παράγουν ψάρια με εκτατικό τρόπο (Kovalenko, 2005).
Σύμφωνα με τις συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις και τη μετάβαση της οικονομίας που σχετίζονται με τη Συμφωνία Σύνδεσης με την ΕΕ (Νομοθεσία ΕΕ 161, 2014), η ουκρανική υδατοκαλλιέργεια έχει την ευκαιρία να αναγεννηθεί μετά τη μακρά στασιμότητα και να παράγει προϊόντα προστιθέμενης αξίας προσανατολισμένα στις εξαγωγές. Ωστόσο, η έλλειψη ενδεικτικής έρευνας ή οικονομικού μοντέλου της βιομηχανίας επιβραδύνει την πρόοδο. Οι μόνοι δείκτες που χρησιμοποιούνται για την προώθηση της κυβερνητικής πολιτικής είναι οι στατιστικές παραγωγής και οι ανησυχίες του κοινού. Κατά συνέπεια, όλες οι κυβερνητικές αποφάσεις έχουν μάλλον χαοτικό τρόπο χωρίς σαφές όραμα και καμία πρόοδο.
Αυτή η έρευνα στοχεύει να αποσαφηνίσει και να μετρήσει όλους τους πιθανούς παράγοντες που διαμορφώνουν την ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας στην περιοχή. Ο Πολυμετρικός Δείκτης Επενδυτών Υδατοκαλλιέργειας είναι ένα από τα πολλά υποσχόμενα εργαλεία που μπορούν να βοηθήσουν στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης υδατοκαλλιέργειας βάσει αποδείξεων στην Ουκρανία. Η εφαρμογή δεικτών έχει αποκτήσει παγκόσμια αποδοχή για την ικανότητα να δείχνει περίπλοκα πράγματα με απλό τρόπο. Έχει διευρυμένες εφαρμογές στην έρευνα, τη διακυβέρνηση ή την καθημερινή ζωή. Ενδεικτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να παρακολουθεί την πρόοδο και να καθοδηγεί τους κυβερνήτες και τους επενδυτές στη λήψη αποφάσεών τους (Ferreira, et al., 2020; Bandura, 2008).
ΣΥΝΟΨΗ ΘΕΜΑΤΟΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ
Τίτλος: Ο οικολογικός ρόλος των εγκαταστάσεων Μυδοκαλλιέργειας στην Εγκατάσταση των Ξενικών Ειδών Ασκιδίων και λοιπών Βιοδιαβρατικών
Επιβλέπων: Ιωάννης Θεοδώρου
Περίληψη:
ΥΠΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ
ΣΥΝΟΨΗ ΘΕΜΑΤΟΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ
Τίτλος: Ο ρόλος των διθύρων στις λιμνοθάλασσιες αμμονησίδες του Αμβρακικού
Επιβλέπων: Γεώργιος Κατσέλης
Περίληψη:
ΥΠΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ
ΣΥΝΟΨΗ ΘΕΜΑΤΟΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ
Τίτλος: Η χρήση ενός σύνθετου δείκτη ως μέθοδος αξιολόγησης της δυνατότητας ανάπτυξης της υδατοκαλλιέργειας: μελέτη περίπτωσης σε περιοχές της Ουκρανίας
Επιβλέπων: Ιωάννης Θεοδώρου
ΥΠΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ
ΣΥΝΟΨΗ ΘΕΜΑΤΟΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ
Τίτλος: Ανάπτυξη Μεθοδολογίας βελτίωσης της χωρικής πληροφορίας για την εφαρμογή παρακολούθησης και διαχείρισης παράκτιων οικοσυστημάτων
Επιβλέπων: Γεώργιος Κατσέλης
Περίληψη:
ΥΠΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ
ΣΥΝΟΨΗ ΘΕΜΑΤΟΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ
Τίτλος: Προσδιορισμός της διατροφικής αξίας και της δυνατότητας μεταποίησης του στρειδόκτενου Pinctada imbricatα radiatα
Επιβλέπων: Ιωάννης Θεοδώρου
Περίληψη:
ΥΠΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ